Historia Przepisu
Ten wyjątkowy przepis pochodzi od mojej prababci Krystyny, która otrzymała go w prezencie ślubnym od swojej teściowej w 1920 roku. Babcia Krysia była znana w całej dzielnicy z przepysznych serników, które piekła na każde ważne święto i uroczystość rodzinną.
Przepis został zapisany na kawałku papieru w przedwojennej książce kucharskiej, którą babcia prowadziła przez całe życie. Charakterystyczne dla tamtych czasów było używanie prawdziwej wanilii i wysokiej jakości twarogu, który kupowano u lokalnego mleczarza.
Co wyróżnia ten sernik od współczesnych wersji? Przede wszystkim konsystencja - jest niezwykle kremowy, ale jednocześnie trzyma się doskonale po pokrojeniu. Sekret tkwi w odpowiedniej proporcji składników i technice przygotowania, którą babcia dopracowywała przez lata.
Składniki na Ciasto Kruche
- 300g mąki pszennej
- 150g zimnego masła
- 80g cukru pudru
- 1 całe jajko
- 1 żółtko
- 1 łyżeczka cukru waniliowego
- Szczypta soli
Składniki na Masę Serową
- 1 kg twarogu białego półtłustego
- 200g masła (temperatura pokojowa)
- 200g cukru
- 4 jajka
- 3 żółtka dodatkowo
- 100ml śmietany 30%
- 3 łyżki mąki ziemniaczanej
- 2 łyżeczki ekstraktu waniliowego
- 100g rodzynek
- Skórka starta z 1 cytryny
Dodatki
- 2 łyżki rumu (do moczenia rodzynek)
- Masło do wysmarowania formy
- Bułka tarta do wysypania formy
- Cukier puder do dekoracji
Przygotowanie Ciasta Kruchego
- Przygotuj składniki: Wszystkie składniki powinny mieć temperaturę pokojową, z wyjątkiem masła, które ma być zimne. Masło pokrój w kosteczkę.
- Wymieszaj suche składniki: W misce wymieszaj mąkę, cukier puder, cukier waniliowy i sól.
- Dodaj masło: Do suchych składników dodaj pokrojone masło i pocieraj palcami, aż powstanie konsystencja przypominająca kruszonkę.
- Dodaj jajka: Wbij jajko i żółtko, szybko zagnieć ciasto. Nie przegniata - ciasto ma być zwarte, ale nie twarde.
- Zawiń i schłódź: Ciasto owinięte w folię przechowuj w lodówce minimum 1 godzinę (można przygotować dzień wcześniej).
Przygotowanie Masy Serowej
- Przygotuj rodzynki: Rodzynki zalej rumem i zostaw na 30 minut do namoczenia. Następnie odcedź i osusz ręcznikiem papierowym.
- Przygotuj twaróg: Twaróg przepuść przez sito lub przeciśnij przez praskę do twarogu, aby pozbyć się grudek. Musi być idealnie gładki.
- Ubij masło z cukrem: Miękkie masło ubij z cukrem na puszysto (około 5 minut). Masa powinna być jasna i puszystą.
- Dodaj żółtka: Po jednym dodawaj żółtka, za każdym razem dokładnie ubijając.
- Dodaj twaróg: Stopniowo dodawaj twaróg, cały czas ubijając na niskiej prędkości.
- Dodaj pozostałe składniki: Dodaj śmietanę, mąkę ziemniaczaną, ekstrakt waniliowy i skórkę z cytryny. Ubijaj do uzyskania gładkiej masy.
- Ubij białka: Całe jajka rozdziel. Białka ubij na sztywną pianę i delikatnie wymieszaj z masą serową ruchami od dołu do góry.
- Dodaj rodzynki: Na koniec delikatnie wmieszaj rodzynki.
Składanie i Pieczenie
- Przygotuj formę: Formę o średnicy 26 cm wysmaruj masłem i wysyp bułką tartą. Nagrzej piekarnik do 180°C.
- Rozwałkuj ciasto: 2/3 ciasta rozwałkuj między folią na grubość około 4 mm. Przełóż do formy, formując brzegi wysokości około 4 cm.
- Nakłuj spód: Spód ciasta nakłuj widelcem w kilku miejscach, żeby nie puchnął podczas pieczenia.
- Wypełnij masą: Na ciasto wyłóż masę serową i równomiernie rozsmaruj.
- Zrób kratkę (opcjonalnie): Z pozostałego ciasta można zrobić kratkę na wierzchu lub pozostawić sernik bez dekoracji.
- Piecz: Piecz w 180°C przez pierwsze 15 minut, następnie zmniejsz do 160°C i piecz około 60-75 minut, aż powierzchnia będzie złocista.
- Ostudź w piekarniku: Po upieczeniu wyłącz piekarnik i zostaw sernik w uchylonych drzwiach na 1 godzinę. Nagłe zmiany temperatury mogą spowodować pęknięcia.
Sekrety Idealnego Sernika
Jakość twarogu
Kluczem do sukcesu jest dobrej jakości twaróg. Musi być świeży, nie za suchy, ale i nie za mokry. Przed użyciem zawsze przecedź przez sito.
Temperatura składników
Wszystkie składniki masy serowej powinny mieć temperaturę pokojową. Dzięki temu łatwiej się łączą i masa jest gładsza.
Delikatne mieszanie
Białka ubite na pianę dodaj na końcu i mieszaj bardzo delikatnie, żeby nie wypuścić powietrza. To gwarantuje puszysy sernik.
Powolne studzenie
Najważniejszy sekret - sernik musi stygnąć powoli. Nagłe zmiany temperatury powodują pęknięcia na powierzchni.
Sprawdzanie Gotowości
Sernik jest gotowy, gdy:
- Powierzchnia jest złocista i lekko sprężysta
- Patyczek wbity w środek wychodzi prawie czysty (może mieć kilka wilgotnych okruszków)
- Środek sernika lekko się trzęsie, ale nie jest płynny
- Brzegi lekko odchodzą od ścianek formy
Uwaga: Lepiej lekko nie dopiec sernik niż go przepiec. Przepieczony sernik będzie suchy i może popękać.
Przechowywanie i Podawanie
Sernik najlepiej smakuje następnego dnia po upieczeniu, kiedy wszystkie smaki się połączą. Przechowuj go w lodówce przykryty folią spożywczą do 5 dni.
Podawanie według babci Krysi:
- Zawsze podawaj sernik w temperaturze pokojowej
- Przed podaniem posyp cukrem pudrem
- Krojenie: używaj ostrego noża zwilżanego ciepłą wodą
- Tradycyjnie podawano z herbatą lub kawą
- Można dodać świeże owoce sezonowe
Babcia zawsze mówiła: "Sernik to nie jest słodycz na co dzień, to symbol świętowania. Piecze się go z okazji ważnych chwil w życiu rodziny."
Warianty i Modyfikacje
Sernik czekoladowy
Dodaj 50g kakao do masy serowej i zmniejsz ilość mąki ziemniaczanej do 2 łyżek.
Sernik z owocami
Zamiast rodzynek dodaj 200g mrożonych jagód lub wiśni (nie rozmrażaj wcześniej).
Sernik cytrynowy
Dodaj sok z 1 cytryny i podwójną ilość skórki cytrynowej dla intensywnego smaku.
Sernik bez spodu
Masę można upiec w formie bez ciasta - będzie to sernik na gęsto, bardzo kremowy.
Wartości Odżywcze (na kawałek)
Wspomnienia o Babci Krysi
Babcia Krysia piękła ten sernik na każde urodziny, imieniny i święta. Jej kuchnia zawsze pachniała wanilią, a my, wnuki, czekaliśmy cierpliwie, aż sernik ostygnie. Pamiętam, jak babcia mówiła: "Sernik to jak dobre wino - im dłużej leży, tym lepszy. Ale cierpliwość, dzieci, cierpliwość!"
Dzisiaj, gdy piekę ten sernik dla swojej rodziny, czuję się jakbym przywracała do życia część rodzinnej historii. Każdy kęs to podróż w czasie, do kuchni pełnej śmiechu, rozmów i miłości.